Gündemden: Astronot için Türkçe karşılık

2021 şubat ayında Türkçenin gündemine “astronot” kelimesine Türkçe karşılık bulunması girdi. Bunun üzerine çok sayıda karşılık geldi. Dikkatimizi en çok çekenlerden birisi Youtube’un meşhur simalarından Barış Özcan oldu. Kendisi “evrenot” karşılığını teklif etti. Sanırım bu karşılık Barış Özcan’ın sempatik kişiliğinin de etkisiyle destek gördü. Bir başka teklifse 2021 mart başında Uzay Ajansı başkanı Serdar Hüseyin… Okumaya devam et Gündemden: Astronot için Türkçe karşılık

Gizli düşmanımız: Gelecek zaman eki (-ecek/-acak)

Hedeflerinizi, isteklerinizi bir türlü hayata geçiremediğiniz oluyor mu? Bunun sebeplerinden biri gelecek zaman eki olabilir! Harvard Business Review Türkiye dergisinin kasım 2020 sayısında çıkan bir habere göre gelecek zaman vurgusu fazla olan dillerde tasarıların hayata geçme şansı düşüyor. “Is language an economic institution? Evidence from R&D investment” adını taşıyan araştırma çerçevesinde 1996-2013 dönemindeki 52 ülkenin… Okumaya devam et Gizli düşmanımız: Gelecek zaman eki (-ecek/-acak)

Corona-Pandemie – Alman Dil Kurumuna göre yılın kelimesi

Gesellschaft für deutsche Sprache, yani Alman Dil Kurumu “Corona-Pandemie”yi 2020 yılının kelimesi seçti. Yılın ikinci kelimesiyse ‘karantina’ veya ‘sokağa çıkma yasağı’ anlamına gelen “Lockdown” kelimesi. İşte listenin tamamı: Corona-Pandemie Lockdown Verschwörungserzählung Black Lives Matter AHA systemrelevant Triage Geisterspiele Gendersternchen Bleiben Sie gesund! Listenin 10. kelimesi, daha doğru bir ifadeyle sözü yine sağlıkla ilgili: Sağlıcakla kal!… Okumaya devam et Corona-Pandemie – Alman Dil Kurumuna göre yılın kelimesi

İmla denetimi yapan bir sayfa: turkceyaz.com

Türkçe ve internet denilince genelde şikâyetler sıralanmaya başlanır: yabancı kelimeler, kısaltmalar, bağlaç olan de/da problemi ya da ayrı yazılan ki gibi. Ancak internetten Türkçe adına sevindirici haberler de gelmiyor değil: Türkçe Yaz adındaki bir sayfa imla denetimi hizmeti sunuyor. Sayfayı anlamak için birkaç deneme yapalım ve nasıl çalışıyormuş görelim. İşte içinde birkaç imla hatası olan… Okumaya devam et İmla denetimi yapan bir sayfa: turkceyaz.com

Başlıklarda Noktalama İşareti Kullanılır mı?

Bu soru iki açıdan ele alınabilir: 1. Başlığın sonunda, 2. Başlığın içinde. 1. Başlığın Sonunda Kitap, makale, yazı veya bölüm adları duruma göre ya tamamı ya da ilk harfi büyük yazılır: Ana başlık: TÜRKÇEDE NOKTALAMA İŞARETLERİ Alt başlık: Noktalama İşaretlerinin Kullanıldığı Yerler Yukarıda da görüldüğü üzere başlıklar genellikle yargı bildirmeyen ifadelerdir ve çoklukla sonda noktalama… Okumaya devam et Başlıklarda Noktalama İşareti Kullanılır mı?

“Türkçe Sözlük”te Eskimiş Kelimeler

TDK Türkçe Sözlük‘te dilimize Arapça ve Farsçadan geçen kelimelerin bir kısmında “eskimiş” açıklaması bulunuyor: Ancak burada eskiyen nedir? Veya soruyu biraz daha farklı sorarsak kelimeler eskir mi? Kelimeler eskimez ama daha az kullanılır veya tamamen kullanılmaz olabilir. Ama bu kelimeler dil yadigârlarında yaşamaya devam eder. Dolayısıyla kelimeler bir halka miras kalan tıpkı Efes antik kenti… Okumaya devam et “Türkçe Sözlük”te Eskimiş Kelimeler

Konuşmak, işteş bir fiil midir?

Konuşmak fiilinin işteş olup olmadığı Türkçedeki tartışmalı konulardan birisidir ancak konuşmak işteş bir fiil değildir. Niçin bir bakalım: Her ne kadar fiilde işteşlik eki -ş var gibi gözükse de bu eki fiilden attığımızda geriye kalan kon- yapısının konuşmak ile ilişkisi belirsizleşiyor. Oysa ağlaş-, bakış-, gülüş-, küsüş-, öpüş- gibi yapılarda -ş ekini çıkardığımızda geriye anlamlı birimler… Okumaya devam et Konuşmak, işteş bir fiil midir?

Eşek hoşaftan mı hoş laftan mı ne anlar?

“Eşek hoş laftan ne anlar.” diye bir atasözü yoktur. “Eşek hoşaftan ne anlar.” diye bir atasözü ise vardır. Çünkü hoşaf Farsça hoş ab yani hoş su sözünden gelir. TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü‘nde atasözüne yer verilmiştir: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.56a8bd3ce72929.10850290

Yayınlamak mı yayımlamak mı?

Yayım ve yayın kelimelerini nasıl ayırt edeceğiz? Kısaca şöyle diyebiliriz: Yayım yapılan iş, yayın da bu işin ürünüdür. Bu sebeple TDK’nin Türkçe Sözlük‘ünde dediği gibi yayımlamak hem Kitap, gazete, dergi vb. şeyleri basmak ve dağıtmak, neşretmek hem de Dinlenilecek, görülecek şeyleri radyo ve televizyonla sunmak, bildirmek, duyurmak işidir. Yayınlamak gibi bir kelimeyse Türkçede yoktur.